Cách Jacques Marie Mage tạo nên những chiếc kính mát xa hoa bậc nhất hành tinh

Hiếm có một thương hiệu kính lại có thể làm thay đổi góc nhìn của văn hóa đại chúng. Thế nhưng nhà thiết kế người Pháp Jérôme Mage lại có khả năng biến thương hiệu của mình tại Los Angeles – Jacques Marie Mage – thành biểu tượng thời thượng và được săn lùng bậc nhất trong lòng Hollywood.

Vào một đêm khuya năm 2022, tôi vô tình để quên cặp kính Jacques Marie Mage trong một chiếc taxi. Cảm giác mất mát ấy vẫn còn hằn lại cho đến hôm nay. Chiếc kính Akira viền đồi mồi, tròng tím khói, mang nét thanh lịch cổ điển lấy cảm hứng từ đạo diễn Nhật huyền thoại Kurosawa – một người luôn hiện diện với vẻ ngoài đầy khí chất cùng cặp kính mát.

Và dĩ nhiên, chúng không hề rẻ. Jacques Marie Mage – hay JMM như các tín đồ vẫn thường gọi tắt – được thành lập năm 2014 bởi một người Pháp lập dị sống ở Mỹ tên Jérôme Mage, là đỉnh cao của nghệ thuật chế tác kính. Giá mỗi cặp kính dao động từ 800 đến hơn 2.000 đô la, và bạn sẽ hiểu vì sao khi cầm chúng trên tay: từ chất liệu acetate dày bóng đến titan nhẹ như lông vũ, kính JMM sở hữu độ nặng hoàn hảo, sắc sảo trong từng chi tiết, từ bản lề mạ vàng đến tròng kính được tuyển chọn kỹ càng. Mỗi thiết kế được sản xuất với số lượng giới hạn, không bao giờ tái bản – sự khan hiếm chính là một phần tạo nên giá trị. Thật tuyệt khi sở hữu chúng – và thật đau lòng khi đánh mất. Ngay cả khi tôi có đủ tiền mua lại, thì chiếc Akira ấy cũng đã biến mất mãi mãi.

Khác với đồng hồ, kính mát hiếm khi được coi là món đồ di sản xa xỉ. Phần lớn chúng ta chỉ xem kính là món phụ kiện tiện lợi, dễ thay thế. Thị trường tràn ngập các thương hiệu nhắm vào phân khúc giá rẻ, như Goodr – nơi bạn có thể tậu vài ba chiếc với giá 25 đô mà không xót xa nếu lỡ ngồi bẹp lên chúng. Ngay cả những biểu tượng như Wayfarer hay Eye Jacket cũng có thể dễ dàng tìm mua được bản sao. Nhưng Jacques Marie Mage lại mang đến một tuyên ngôn khác: kính mát cũng có thể là báu vật truyền đời.

Và tuyên ngôn ấy đang dần thấm sâu. Kể từ ngày tôi mất cặp kính Akira, JMM đã len lỏi vào những không gian của giới tinh hoa hai bờ Mỹ – từ phòng chờ hạng nhất tại sân bay đến những bức ảnh street style tại Tuần lễ Thời trang Paris. Và trong ánh sáng dịu nhẹ nơi lounge sang trọng hay bên ly martini tại Tower Bar, bạn có thể bắt gặp ánh lên một thoáng JMM – lấp lánh, cuốn hút, khó quên.

Những người sở hữu JMM thường mê đắm chất lượng vô song của chúng: mỗi cặp kính được chế tác thủ công tại Nhật Bản, hoàn thiện bằng quy trình đánh bóng tốn hàng giờ đồng hồ. Người ta gọi chúng là “ấm áp”, là “có hồn” – như thể mang một tâm hồn nghệ sĩ. Có người sưu tập hàng trăm chiếc. Reddit có một cộng đồng sôi nổi dành riêng cho JMM. Instagram thì đầy ắp các tài khoản theo dõi mỗi lần kính JMM xuất hiện trên gương mặt người nổi tiếng. Trên TikTok, các bác sĩ nhãn khoa trở thành influencer, say sưa review từng chiếc kính như đang chiêm ngưỡng một tuyệt tác cơ khí Thụy Sĩ.

So sánh với đồng hồ cao cấp không phải là ngẫu nhiên. Nếu đồng hồ là biểu tượng địa vị, thì JMM là tuyên ngôn phong cách cá nhân. Tròng kính của họ không quá sẫm màu – đủ để dùng trong bữa tối lãng mạn dưới ánh nến, không chỉ là vật chống nắng ngoài trời. Nhưng điều khiến JMM đặc biệt không nằm ở tính năng, mà ở mối gắn bó gần như thiêng liêng giữa chủ nhân và vật phẩm. Một chiếc đồng hồ có thể cất vào két sắt sau một bức ảnh Instagram. Nhưng JMM – một khi đã đeo lên mặt – là tuyên ngôn không thể tách rời.

 

“Chúng đã làm cuộc đời tôi đẹp hơn gấp trăm lần,” Jeff Goldblum nói. Từ khi đeo JMM vào năm 2017, ngôi sao Jurassic Park chưa bao giờ quay đầu lại. Trong quá trình quay Jurassic World Dominion, ông thậm chí yêu cầu Mage thiết kế lại mẫu kính cổ điển mà ông từng đeo trong phần phim đầu tiên. “Đây là tôi – dưới dạng một chiếc kính,” Goldblum mô tả. Khi các nhiếp ảnh gia yêu cầu ông tháo kính, ông thường từ chối.

Ngày nay, câu lạc bộ người nổi tiếng đeo JMM có thể lấp đầy cả khách sạn Chateau Marmont. Daniel Craig tại Wimbledon, Cillian Murphy trên thảm đỏ Oscar, LeBron James trong đường hầm NBA, Timothée Chalamet ở sân bay Tokyo, Rihanna rời nhà hàng Giorgio Baldi, và cả những biểu tượng như Jack Nicholson, Tom Ford, và Pharrell đều là tín đồ JMM. Thậm chí, Kid Rock và Joe Rogan cũng có điểm chung với Lady Gaga và Kendrick Lamar – thật hiếm có một thương hiệu thời trang nào vượt qua ranh giới chính trị và văn hóa như vậy.

Điều thú vị là, sự cuồng nhiệt dành cho JMM không chỉ đến từ vẻ đẹp bề ngoài. Sau trận cháy rừng ở Los Angeles, một khách hàng JMM mất cả nhà – nhưng điều khiến ông đau lòng nhất lại là việc đánh mất bộ sưu tập kính râm. Ông lập tức mua lại cả chục chiếc.

Một người bạn tôi vốn sống giản dị từng nói rằng mua chiếc kính JMM là “quyết định đúng đắn nhất đời, sau việc cưới vợ.” Khi tôi mất chiếc Akira, tôi buồn. Nhưng buồn đến mức thấy mình thiếu trọn vẹn? Rốt cuộc thì, có chuyện gì đang xảy ra vậy?

Vào một chiều tháng Giêng lộng gió ở Milan, tôi hẹn gặp Jérôme Mage – nhà sáng lập và cũng là “linh hồn” đứng sau Jacques Marie Mage – tại khách sạn Four Seasons. Từ đây, chỉ vài bước là tới cửa hàng JMM mới khai trương – cột mốc đầu tiên trong hành trình vươn ra toàn cầu của thương hiệu, với các boutique sắp sửa hiện diện tại Paris, Tokyo, Austin, và không xa nữa là New York.

Trong từ điển của JMM, những cửa hàng này không đơn thuần là điểm bán lẻ – chúng là “gallery”, nơi kính được trưng bày như tác phẩm nghệ thuật.

“Tôi vừa dùng bữa trưa ngay bên kia đường, và cặp đôi ngồi bàn bên cũng đeo kính mát – trong nhà hàng đó!” Mage ngạc nhiên nói khi nhấp ngụm espresso đôi. Dù sống tại California từ năm 1996, ông vẫn giữ phong thái của một người Pháp từng học điêu khắc và thiết kế công nghiệp tại Paris – kiêu hãnh, sắc sảo, không kém phần lập dị.

Mage nhớ lại: “Ở Paris thời tôi còn trẻ, chỉ có những người như Serge Gainsbourg – hay người Mỹ – mới đeo kính mát trong nhà.” Khi tôi hỏi liệu hai người kia có đeo JMM không, ông thở phào: “Không. Một người đeo Prada, người kia có vẻ là Oliver Peoples. Không sao cả. Tôi không muốn ai cũng đeo JMM.”

Mage đặt chiếc kính JMM khổ lớn của mình lên bàn ngay khi vừa ngồi xuống – như thể tuyên ngôn thầm lặng. Với vẻ ngoài gọn gàng, phong thái tự tin và nét nhạy bén luôn hiện hữu trong ánh mắt, ông chính là hiện thân sống động của thương hiệu: tóc chải kiểu mohawk gọn ghẽ, vest cắt may sắc sảo, đôi bốt làm từ da bò sát hiếm. Jeff Goldblum từng mô tả ánh mắt ông là “hoang dã và trí tuệ đến kinh ngạc”.

Tình yêu của Mage dành cho loài sói là một phần cốt lõi trong bản sắc của ông – đến mức ông sống bán thời gian tại Wyoming và thuê hẳn một Giám đốc Bảo tồn Thiên nhiên cho công ty. “Tôi là người có phần mãnh liệt,” ông nhẹ nhàng thừa nhận.

Những người thân cận nói rằng Jérôme Mage từ lâu đã sống bằng sự ám ảnh nghệ thuật đầy chân thành – từ văn hóa bản địa Mỹ, điện ảnh Nouvelle Vague, môn đua mô tô, đến thời trang cao cấp của Yves Saint Laurent và Hedi Slimane, thậm chí cả Đệ Nhất Đế chế Pháp. Một cặp kính tròn của ông được đặt tên theo kiến trúc sư yêu thích của… Napoleon.

“Jérôme là người sống trọn vẹn với đam mê – cả trong cuộc sống lẫn trong công việc,” diễn viên Jeremy Strong nhận xét. Anh từng cộng tác với Mage để làm nên cặp kính in chữ cái Kendall Roy – nhân vật do anh thủ vai trong Succession. “Với anh ấy, một cặp kính không bao giờ chỉ là một cặp kính. Đó là sự thể hiện một đời sống được sống có chủ đích.” Với Strong, Mage không chỉ là nhà thiết kế kính – mà là một nghệ sĩ đồng điệu. “Jérôme rút tỉa cảm hứng từ mọi lĩnh vực – từ 2001: A Space Odyssey, nghệ thuật Pueblo, tiểu thuyết Yukio Mishima, đến trận chiến Borodino – tất cả đều là chất liệu để ông nhào nặn nên tác phẩm.”

Lấn sân vào thế giới kính mát cao cấp là một quyết định không dành cho kẻ nhút nhát. Thị trường bị chi phối bởi các tập đoàn khổng lồ như EssilorLuxottica, Safilo, Kering Eyewear, Thélios (thuộc LVMH) – họ kiểm soát toàn bộ chuỗi cung ứng, từ sản xuất đến bán lẻ. Nhưng đối với Mage, đó chưa bao giờ là điều khiến ông chùn bước. “Tôi không nghĩ quá nhiều. Tôi không sợ. Tôi chỉ đơn giản làm điều mà tôi biết mình có thể làm.”

Kính mát JMM khiến bất kỳ ai cũng trông như ngôi sao điện ảnh — và đặc biệt là các ngôi sao điện ảnh thực thụ. Từ trái sang: Jacob Elordi đeo mẫu Grand Prix. Jack Nicholson đeo mẫu Dealan. Timothée Chalamet cũng đeo mẫu Dealan. Bad Bunny đeo mẫu Duke. Tom Ford đeo mẫu Enzo.
Ảnh Jack Nicholson: Virginia Sherwood. Ảnh Bad Bunny: Todd Owyoung. Cả hai: NBC qua Getty Images. Jacob Elordi: Ernesto Ruscio/Getty Images. Timothée Chalamet: O.I.T.H./SplashNews. Tom Ford: Jeff Kravitz/FilmMagic.

Lớn lên tại thành phố Clermont-Ferrand, miền trung nước Pháp, Mage từng là một “tay chơi thể thao mạo hiểm” chính hiệu. Với ông, California là thánh địa. Sau khi tốt nghiệp trường thiết kế, ông đến Los Angeles năm 1996 và nhanh chóng xây dựng một studio thiết kế thành công – chuyên tạo ra kính kỹ thuật cao cho các thương hiệu như Burton hay Quiksilver. Nhưng giữa thế giới của những tay lướt ván và dân leo núi, Mage luôn nổi bật với phong cách lịch lãm Pháp – sưu tập suit YSL cổ điển và đua mô tô vào cuối tuần.

Một ngày nọ, khi cùng con trai ghé cửa hàng thời trang Mohawk General Store ở Silver Lake, ông nhận ra thị trường kính cao cấp đang thiếu một điều gì đó. “Tôi hỏi con, ‘Con thích mẫu nào?’ Và nó nói đúng một câu: Con không biết. Chúng trông giống nhau hết.” Trong khi thị trường ưa chuộng những khung kính mảnh, tối giản, Mage lại bị hấp dẫn bởi kính vintage đậm chất thập niên 70. “Tôi không thấy mẫu nào khiến mình thích thú cả.”

Không chần chừ, ông gọi mọi mối quan hệ từ Nhật để bắt đầu sản xuất lô kính đầu tiên – với ngân sách gần như bằng không. “Khi bạn khởi đầu với hai bàn tay trắng, mọi thứ thật ra rất đơn giản. Tôi chỉ mong có người chịu mua kính mình làm ra. Không hề có kế hoạch lớn lao nào để tái định nghĩa thị trường.”

Thế nhưng chính khi đó, định mệnh bắt đầu định hình.

Jérôme Mage nhìn sự nổi tiếng ngày càng tăng của JMM bằng ánh mắt vừa tự hào, vừa thoáng chút dè chừng. “Tôi nghĩ JMM giống như một giáo phái nhẹ,” ông nói, dịch chuyển người trong ghế. Cho đến nay, sức hút mãnh liệt từ những thiết kế giới hạn vẫn giữ được cán cân mong manh giữa nhu cầu và độ hiếm – một số mẫu đặc biệt có thể được giao dịch trên thị trường thứ cấp với giá hơn 5.000 đô la. Nhưng khi chuẩn bị nhân đôi số lượng cửa hàng bán lẻ, Mage bắt đầu lo lắng rằng: điều gì sẽ xảy ra khi “giáo phái” này đón nhận quá nhiều tín đồ? Khi mọi người đều đeo chúng?

“Đó là nghịch lý của thời trang và xa xỉ: Càng khó có được, nó càng trở nên khao khát. Nhưng khi ai ai cũng có, thì nó bắt đầu mất đi sức hút,” ông trầm ngâm.

Có lúc Mage chia sẻ rằng trong cuộc sống thường ngày, ông hiếm khi thấy ai đeo JMM trên phố. Có lẽ ông không thường xem Instagram, hoặc ít la cà với stylist George Cortina – người từng hợp tác riêng với JMM. “Tôi đi dự tiệc BBQ hôm nọ, Dan Levy đến và nói, ‘Chào, anh không định khen gì sao? Tôi đang đeo kính của anh đấy!’” Cortina kể lại. Chính ông là người giới thiệu JMM tới những cái tên như Jacob Elordi và Brad Pitt – các tài tử thậm chí đã mua liền mười cặp kính sau buổi chụp hình cho GQ.

“Tôi nghĩ tôi làm mọi thứ với một độ sắc sảo nhất định,” Mage chia sẻ khi được hỏi về sự mê đắm của giới thượng lưu dành cho thương hiệu mình. Theo ông, người hâm mộ JMM là những người có gu thẩm mỹ rõ ràng, có ý thức cao về bản thân và phong cách riêng. “Jeremy Strong và Tom Ford – dù phong cách hoàn toàn khác nhau – đều là những người yêu triết học, văn chương, thời trang, mỹ học, đồ nội thất, thủ công tinh xảo. Chính sự say mê cái đẹp đã trở thành chất xúc tác. Họ đều theo đuổi một mức độ ‘xuất chúng’ nhất định.”

Tất nhiên, nếu có điểm chung rõ rệt giữa tất cả những người mê JMM, thì đó là: muốn trông thật ngầu.

Gần đây, Harry Styles và James Corden gặp nhau uống cà phê tại London, cả hai đều giấu sau khung kính to bản của JMM. Nhưng không ai trong họ thực sự muốn ẩn mình. Như Cortina nói, “Những chiếc kính này dường như đang nói: Nhìn tôi đi!”

Trụ sở Jacques Marie Mage ẩn mình sau cửa hàng tại Hollywood – lối vào nhỏ dẫn qua kho lưu trữ khóa chặt đến một không gian bê tông sáng sủa, nơi vài nhân viên đang làm việc, ai nấy đều đeo kính mát như thể chuẩn bị vào hộp đêm. Mage, với một lon Red Bull trong tay, đưa tôi đi dạo quanh: từ bảng moodboard chất đầy cảm hứng, đến những nguyên mẫu in 3D mới nhất. Tôi nhìn thấy những chiếc gọng kính được ghi tên Kim Gordon, Ayrton Senna, Muhammad Ali, Patti Smith… Mage kể: “Patti Smith đã đeo JMM từ trước khi chúng tôi liên hệ với bà. Có lẽ bà ấy nhận ra ở chúng tôi một tình yêu đích thực dành cho nghệ thuật và sự chân thành.”

Chúng tôi bước vào văn phòng của Mage – nơi đầy ắp sách, mô hình lính Napoleon và đồ lưu niệm từ huyền thoại F1 Ayrton Senna. Trên bàn làm việc bày biện một cách nghệ thuật, tôi thấy một bản phác thảo khung kính mới – nét bút sắc như kim chỉ, gọng vuông với tay kính thuôn gọn, chuẩn bị cho một dự án hợp tác chưa công bố. Với ánh mắt nghiêm nghị, Mage nói: “Tôi còn hàng đống bản vẽ phải hoàn thành trong hai ngày tới.”

Dù danh sách hợp tác đỉnh cao chứng minh độ “hot” của JMM, nhưng nó cũng là áp lực lớn: thương hiệu tồn tại nhờ những thiết kế độc đáo được tung ra nhỏ giọt. “Khi quy mô lớn dần, mọi thứ trở nên phức tạp hơn,” ông thừa nhận.

Và ngoài kia, đang có nhiều ánh mắt chờ đợi JMM trượt chân. “Tôi có một mục tiêu khổng lồ trên lưng mình,” Mage nói. “Họ – các tập đoàn lớn – biết hết mọi thứ chúng tôi làm. Họ mua hết sản phẩm của chúng tôi để sao chép.” (Thật vậy, gần đây một thương hiệu xa xỉ lớn đã tung ra dòng kính trông giống JMM đến mức đáng ngại.)

Một lối thoát – hoặc cách tận dụng sự sao chép – là sản xuất đại trà. “Ai cũng muốn tôi làm 5.000 cặp kính Dealan đen. Ngay bây giờ. Làm 50.000 cái! Ai cũng muốn vậy,” Mage kể. Nhưng ông chỉ nhẹ giọng: “Tôi thì không. Tôi biết… nếu làm vậy, dự án này sẽ chết. Thương hiệu sẽ chết. Tôi cũng sẽ chết theo.”

Tại một quán bistro Pháp gần đó, Mage tiếp tục chia sẻ chiến lược của mình, với hình ảnh ẩn dụ mà ông ưa thích nhất:

“Sói là người thầy vĩ đại,” ông nói. “Ở loài sói, tôi thấy những phẩm chất lãnh đạo, sự gắn kết xã hội, và một bài học lớn: luôn hành động bằng lòng trắc ẩn, luôn giữ thế chủ động. Một con sói nếu xem nhẹ lãnh thổ của mình, nếu ngủ quên trên chiến thắng… thì nó sẽ mất mồi, mất đất, rồi chết.”

Đối mặt với sự cạnh tranh và phổ biến ngày càng lớn, Mage không thỏa hiệp. Trái lại, ông chọn đi sâu hơn vào bản chất: “Tôi muốn tạo ra nhiều sự khan hiếm hơn nữa.”

Điều đó có nghĩa là sẽ có thêm nhiều dự án hợp tác “gây bão”, những thiết kế kính siêu cao cấp làm từ sừng thật, cùng vô vàn hình dáng mới đang chờ phác thảo. Ngoài kính, JMM cũng mở rộng sang phụ kiện cá nhân – ví da, đồ da nhỏ, và đặc biệt là bộ sưu tập trang sức cao cấp sẽ ra mắt tháng Sáu cùng cửa hàng tại Paris.

Và còn một mối ám ảnh mới đang nhen nhóm: “Tôi biết mình muốn làm gì với đồng hồ,” Mage nói với ánh nhìn xa xăm. “Tôi biết ngành đó rất khó chen chân… nhưng điều đó không làm tôi sợ.”

Còn với những người đã trót yêu JMM? Dường như không gì có thể khiến họ từ bỏ.

Vài tuần sau cuộc gặp gỡ tại LA, tôi trò chuyện với một nhà thiết kế thời trang người Pháp – người đã đeo kính JMM từ năm 2018. Gần đây, khi phải thay tròng kính mới, họ đến cửa hàng kính cao cấp gần nhà và dặn rằng: “Tôi không muốn Jacques Marie Mage, vì khách hàng của tôi ai cũng đeo JMM cả rồi.”

Nhưng sau khi thử hàng loạt thương hiệu khác, họ chỉ nhẹ nhàng nhún vai:
“Cuối cùng tôi vẫn rinh về thêm hai chiếc JMM nữa, bởi vì… anh ấy vẫn là người giỏi nhất.”